Nếu bạn đã học về lập trình hay chí ít là đã từng tìm hiểu về nó thì chắc chắn đã từng nghe nói đến thuật ngữ API, tuy nhiên không nhiều người hiểu và thành thạo về API trong thiết kế website, đặc biệt là những newbie, chính vì vậy chúng tôi chia sẻ bài viết dưới đây để giúp những người mới làm quen hiểu hơn về API trong thiết kế web.
1. API là gì?
– Application Programming Interface là viết tắt của từ API có nghĩa là giao diện lập trình ứng dụng. Đây là một phương tiện giúp cho một hay nhiều ứng dụng khác nhau để có thể trao đổi tương tác với nhau và trên thực tế thì API là một công cụ để tạo ra tương tác giữa con người và máy móc để hiệu quả và tiện lợi hơn. Thông qua API thì các lập trình viên có thể dễ dàng tiếp cận và truy xuất các dữ liệu từ máy chủ rồi thể hiện chúng lên trên ứng dụng phần mềm và website của họ.
2. Xu hướng phát triển của API
– Về chính sách bảo vệ API có 2 loại
+ Loại 1: công ty tự bảo vệ API của mình và công ty cung cấp miễn phú API. Đối với các công ty chủ trương bảo vệ API của mình thu lợi từ các nhà đăng kí phát triển phần mềm từ bên thứ 3 xin phép họ. Đối với loại 1 này thường các công ty là các nhà sản xuất thiết bị, đặc biệt đó là thiết bị chơi game như Sony hoặc Playstation.
+Loại 2: Công ty cung cấp API như là một sản phẩm miễn phí, ai cũng có thể hoàn toàn sử dụng thoải mái và không tốn phí khi sử dụng API này để viết phần mềm bên phía thứ ba nhưng thay vào đó người dùng cần phải mua phần mềm của công ty để sử dụng, nhờ vào việc người dùng phải mua phần mềm của công ty nên dù cung cấp API miễn phí công ty vẫn kiếm được tiền và hiệu quả cao hơn trong việc đem lại nhiều phần mềm bên thứ 3 và hiệu ứng lan tỏa và marketing mạnh mẽ hơn.
3. Thực trạng về hai loại hình của API hiện nay
– Ngày nay xu hướng phát triển của API mang thiên hướng loại 2 nhiều hơn nghĩa là cung cấp API miễn phí cho người dùng rồi thu lợi nhuận gián tiếp từ việc cung cấp API miễn phí đó. Việc thực hiện theo loại 2 này để góp phần làm cho API ngày càng phổ biến hơn vì API vận hành mọi thứ trên internet và cả trong cuộc sống thực tiễn. Mức độ phổ biến của API ngày càng tang do các tiêu chuẩn của API có sự thân thiện, dễ hiểu, dễ dùng và cũng nhiều thêm, ngoài ra còn có cả các quy trình phát triển phần mềm dành cho API với các tiêu chuẩn mới về thiết kế xây dựng và thử nghiệm để đảm bao sự toàn diện và hiệu quả của API. Việc nâng cấp như vậy để giảm thiểu các rủi ro hoặc khai thác các lỗ hỏng bảo mật, ngoài ra mọi hoạt động cũng được giám sát để có hiệu suất ngày càng cao.
Theo Developers tại Groovetechnology.com (App & Software Development company) thì Cùng với sự gia tăng các thiết bị di động, ứng dụng và dịch vụ di động, phần mềm, các API giờ đây được thiết kế phù hợp hơn cho các lập trình viên di động (mobile developer). Trên thực tế, các ứng dụng di động và ứng dụng nền web tận dụng nhiều API hơn hết, tạo động lực để số lượng API tăng trưởng vượt bậc.
4. REST – RESTFul API và ứng dụng trong thiết kế website
– Website API là kiểu thiết kế mới nhất giúp tuân thủ các tiêu chuẩn API phổ biến nhất với nhiều ưu điểm vượt trội hơn so với các công nghệ cũ, nhưng trước khi nói rõ hơn về web API thì chung ta cần biết sơ qua các tiêu chuẩn thiết kết API phổ biến và quan trọng nhất đó chính là chuẩn REST.
+ REST và RESTful API
REST là tên viết tắt của Representational State Transfer đây là một kiến trúc hình mẫu quy định về các cách ứng dụng giao tiếp tương tác với nhau. Một kiến trúc REST cơ bản gồm có 3 phần chính: một máy chủ ngoài còn gọi là external server dùng để chứa dữ liệu, một máy chủ API và một máy khách còn gọi là Client. Riêng về bộ phận máy khách là có thể là bất cứ thứ gì từ ứng dụng web cho đến các thư viện hoặc thậm chí là các phần khác nhau của một phần mềm máy tính được phân ra. Nhiệm vụ chính của REST đó chính là cho phép client truy cập vào máy chủ API và thực hiện các lệnh ví dụ như lệnh lấy về, chỉnh sửa và xóa dữ liệu từ external server, ngoài ra REST còn cho phép các lập trình viên có thể thoải mái về việc truy xuất chỉnh sửa dữ liệu từ máy chủ mà không cần biết roc hệ thống hoạt động như thế nào, chỉ cần sử dụng API là họ có thể thực hiện được các kết quả mong muốn bất kể máy chủ dữ liệu là một máy tính Linux hay Windows hay một phần mềm nào khác. Giao thức chính được REST sử dụng đó chính là HTTP, hầu hết các ứng dụng web hiện nay đều sử dụng giao thức này, đây là một trong những giao thức nhanh chóng và hiệu quả trong bối cảnh tốc độ đường truyền mạng ngày càng mạnh mẽ và kéo theo REST cũng là một kiến trúc có tốc độ nhanh bậc nhất.
– Ngoài ra REST còn có một điểm cộng đó chính là sử dụng giao thức stateless nghĩa là trạng thái. Nói rõ hơn đó chính là hệ thông REST không dùng session và cookie không cần biết thông tin trong mỗi lần yêu cầu đến máy chủ ngoài, vì vậy REST giảm tải được cho các máy chủ và tang được tốc độ và hiệu suất làm việc. REST bản chất được thiết kế để sử dụng trong các dịch vụ web vì web app phát triển ngày càng phổ biến nhưng hiện nay bất kì một phần mềm nào cũng có thể sử dụng ứng dụng REST để giao tiếp với các ứng dụng khác một cách nhanh chóng và hiệu quả. Nhờ vậy mà tính đến hiện nay REST đã trở thành tiêu chuẩn mặc định cho bất kỳ giao thức nào và những API được thiết kế theo cấu trúc của REST được gọi là REST FUL API.
-CRUD là tên viết tắt của 4 từ sau (Create, Read, Update và Delete) đây là bốn chức năng cơ bản nhất của bất kỳ một hệ thống dữ liệu nào. Kiến trúc REST và các RESTFUL API đều hỗ trợ đầy đủ bốn lệnh CRUD này để cho phép bạn thoải mái thao tác với các dữ liệu lấy từ máy chủ theo ý muốn của người dùng.
-Dưới đây là 4 lệnh cơ bản trong kiến trúc REST mà các bạn lập trình viên cần biết đến khi sử dụng REST API:
+ POST: tạo một dữ liệu, thông tin mới
+ GET: lấy/đọc một dữ liệu, thông tin
+ PUT: cập nhật dữ liệu, thông tin đã có
+ DELETE: xóa dữ liệu, thông tin trên máy chủ
Trong đó, lệnh GET là một trong những lệnh an toàn và cũng là lệnh phổ biến nhất được cho phép bởi hầu hết các RESTFUL API hiện nay. Còn đối với 3 lệnh còn lại đều có ít nhiều sự ảnh hưởng làm thay đổi dữ liệu gốc trên máy chủ, làm cho máy chủ có thể dẫn đến các tai nạn ngoài ý muốn, nhưng các bạn nên lưu ý chỉ có những API được thiết kế riêng và cấp thẩm quyền mới được thực hiện các lệnh đó.
5. Ứng dụng Web API trong lập trình, thiết kế website
Với những ưu thế của mình web API đã cung cấp và cải thiện được các tính năng cũng như hiệu suất làm việc của các website hiện đại, thay vào những trang tĩnh và nội dung cứng nhắc thì các website ngày nay có thể sử dụng Web API để cung cấp nội dung linh hoạt và cá nhân hóa. Giống như một trang web đã áp dụng web API rất tốt đó là https://mona.solutions đây là một website chuyên lập trình và thiết kế web, mona đã áp dụng API vào cho các dự án của mình.
+ Chức năng tìm kiếm
Công cụ tìm kiếm còn gọi là search engine –SE là không thể thiếu trong các trang web, nếu sử dụng chức năng tìm kiếm thông thường người dùng có thể không tìm được thứ mình mong muốn khi số lượng nội dung đồ sộ và phức tạp. Ngoài ra còn ở một vài website cụ thể người dùng sẽ muốn tìm kiếm được một số nội dung đặc thù. Vì thế các website có thể sử dụng API của những công cụ tìm kiếm SE mạnh mẽ và phổ biến tang sự chính xác khi người dùng tìm kiếm, các công cụ tìm kiếm chuyên biệt về một lĩnh vực nào đó sẽ cực kì hữu dụng với các trang web có cùng một chủ đề, khi tìm được và đúng thứ mình cần tìm thì người dùng sẽ thấy vừa lòng và thích thú hơn để góp phần cải thiện UX website.
+ Tương tác và tích hợp Facebook, Twitter, Zalo
Các mạng xã hội ngày nay không chỉ gói gọn trên website của chúng mà còn hiện diện trên tất cả những trang web khác và hầu hết đều có liên kết hay thậm chí là tích hợp các chức năng của mạng xã hội. Để làm được như vậy người thiết kế website như các chuyên gia web tại https://mona.media/thiet-ke-website-tai-hcm/ phải sử dụng API của Facebook, Zalo để nhúng các chức năng xã hội của chúng vào trang của mình. Nhưng khi thông qua API website và mạng xã hội có thể gửi nhận dữ liệu qua lại dễ dàng và con người xem thì việc tương tác với website như việc đang thực hiện lướt Facebook, zalo một cách bình thường và thoải mái nhất.
+ Xây dựng website bán hàng online
API không chỉ cải thiện trải nghiệm người dùng mà nó còn là một công cụ quan trọng cho công việc của các lập trình viên, có rất nhiều các ứng dụng, phần mềm quản lý bán hàng đa kênh của API trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng trên website điển hình như việc thiết kế một website bán hàng online. Đây có thể nói là một nền tảng thiết kế các shop bán hàng online có đầy đủ các chức năng thương mại điện tử cần thiết như từ giỏ hàng, hệ thông thanh toán điện tử, hệ thống cập nhật giá cả..v..v… Chỉ cần người dùng sử dụng các API gắn vào các nút các thành phẩm của website trang web có chức năng điển hình của một website thương mại điện tử, trong quá trình xây dựng sẽ được rút ngắn và bảo đảm các tính năng cần thiết đế các shop bán hàng hoạt động một cách hiệu quả hơn.
Đăc biệt còn có thể tích hợp khi thiết kế website nhập hàng trung quốc cho các đơn vị kinh doanh lĩnh vực môi giới nhập hàng, vận chuyển và thanh toán quốc tế. Một vài doanh nghiệp lớn ứng dụng mạnh mẽ API trong website/ phần mềm của họ như hệ thống nhập hàng trung quốc Võ Minh Thiên, công ty thanh toán hộ hàng Trung Quốc.
+ Tạo hệ thống booking trực tuyến
API còn được sử dụng trong việc tạo nên những hệ thống phức tạp hơn, đặc biệt là khi thiết kế web du lịch hay website cho khách sạn, nhà hàng, một vài trang web yêu cầu cần có hệ thống booking chuyên nghiệp để khách có thể đặt dịch vụ ngay trên website, vì vậy việc sử dụng API để hỗ trợ tính năng booking là rất quan trọng, mang đến một trải nghiệm tuyệt với hơn trên các website du lịch hiện đại và chuyên nghiệp.
Thông qua bài viết trên mình mong rằng những thông tin này sẽ giúp các bạn nắm bắt được phần nào về API những điều cần biết về API và các ứng dụng của API trên website cũng như trong đời sống của chúng ta vì chúng ta đều biết tầm quan trọng của API trong đời sống. Mong rằng sẽ có nhiều bạn lập trình viên sẽ sử dụng API trong các thiết kế website cho mọi lĩnh vực để độ phủ sóng của API sẽ ngày càng dày đặc hơn và API nói riêng hay Web API nói chung đã là một chìa khóa vạn năng để kết nối cuộc sống tới bước tiện lợi đầy đủ và hiện đại nhất có thể. Mong rằng tất cả thông tin trên sẽ mang lại nhiều điều hữu ích trong cuộc sống mọi người và chúc các bạn đọc giả luôn thành công.